Đó chính là những căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh mỗi khi nhắc đến vai trò tiên phong của đảng viên. Đặc biệt, đảng viên nắm giữ những chức vụ lãnh đạo, quản lý quan trọng thì càng cần phải nêu gương sáng về tinh thần tiên phong trong công tác, giữ gìn đạo đức, phẩm chất của người cộng sản, tận tâm phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp của Đảng, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một hình mẫu về nêu gương. Ảnh: hcmcpv.org.vn

Phát huy được phẩm chất, đạo đức cách mạng

Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan trọng đó, chính vì vậy, từ khi ra đời cho đến nay, Ðảng ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết về vấn đề nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên như Quy định số 47-QÐ/TW gày 01/11/2011 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về những điều đảng viên không được làm; Quy định số 101-QÐ/TW ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư khóa XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp; Quy định số 55-QÐ/TW 19/12/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Hội nghị Trung ương 8 khóa XII ban hành Quy định số 08-QÐi/TW 25/10/2018 về "Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng".

Thấm nhuần lợi căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 92 năm qua, Đảng ta đã xây dựng, giáo dục bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên phát huy được phẩm chất, đạo đức cách mạng. Đa số cán bộ, đảng viên luôn trau dồi và giữ được phẩm chất, đạo đức cách mạng, yêu nước, yêu dân, tiên phong, gương mẫu, có lối sống trong sạch, lành mạnh. Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên vững vàng trước những biến động trong nước và thế giới, kiên định mục tiêu và con đường đi lên CNXH do Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn, hăng hái đi đầu trong công cuộc đổi mới, hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Trong hai cuộc trường chinh vĩ đại của dân tộc, đã có nhiều tấm gương tiêu biểu, hy sinh, cống hiến hết mình vì Đảng, vì dân như đồng chí Trần Phú, Ngô Gia Tự, Lê Hồng Phong, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Thị Minh Khai, Phạm Ngọc Thạch...

Trong hơn 35 năm đổi mới, nhiều đồng chí cán bộ, đảng viên ở các cấp, các ngành đã nêu cao tấm gương về bản lĩnh chính trị, có ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy với công việc, được quần chúng yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, góp phần quan trọng trong việc tăng cường và củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Đại bộ phận cán bộ, đảng viên có ý thức tổ chức kỷ luật cao, chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước, những quy định của địa phương, cơ quan, đơn vị.

Đặc biệt, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid – 19 gây ra, nhất là trong đợt dịch lần thứ tư từ ngày 27/4 đến nay, hưởng ứng Lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng “Chúng ta đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa; toàn dân tộc muôn người như một, đồng lòng cùng Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành tìm mọi cách quyết ngăn chặn, đẩy lùi bằng được, không để dịch lan rộng, bùng phát trong cộng đồng”[3], với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, sức khỏe, tính mạng của Nhân dân là trên hết, trước hết, từ đó hình ảnh những anh “Bộ đội Cụ Hồ” không quản ngại ngày đêm, gian khổ làm nhiệm vụ kiểm soát chặt chẽ đường biên giới; tổ chức cách ly; tuyên truyền, vận động quần chúng Nhân dân; hình ảnh đội ngũ y, bác sĩ phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao, ngày đêm điều trị cho các bệnh nhân nhiễm bệnh. Không dừng lại ở đó, nhiều bác sĩ, y tá trẻ xung phong vào nơi tâm dịch với mong muốn san sẻ bớt nỗi khó khăn, mệt nhọc của đồng nghiệp và chung tay đẩy lùi dịch bệnh. Tất cả khi vào cuộc đều đặt tính mạng của người bệnh và sự an toàn của cộng đồng là mục tiêu cao nhất càng thể hiện được sự tiên phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên trong tình hình mới, thắt chặt, củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước ta.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: "Cán bộ cấp cao phải gương mẫu, nghiêm khắc với bản thân". Ảnh: hcmcpv.org.vn

Kỷ luật hơn 2.700 tổ chức đảng, gần 168.000 đảng viên

Tuy nhiên, trong quá trình đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, dưới tác động của mặt trái của cơ chế thị trường, chủ nghĩa thực dụng và trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, tổ chức phản động, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo cấp cao do thiếu tu dưỡng, rèn luyện đã suy thoái về tư tưởng chính trị, phai nhạt lý tưởng, "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa”.

Điều này đã được nhận định trong nhiều nghị quyết về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII cũng đã nhận diện: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”[4] đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Đảng, làm phai nhạt niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã thẳng thắn chỉ rõ: “Việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, một số suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vẫn còn tình trạng nói không đi đôi với làm; không tuân thủ nguyên tắc của Đảng; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cá nhân chủ nghĩa, cơ hội, thực dụng, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ; chưa nêu cao ý thức trách nhiệm trước tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân. Thực hiện quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên chưa trở thành nền nếp, hiệu quả chưa cao”[5].

Nhìn lại những vụ kỷ luật Đảng đối với một số cán bộ lãnh đạo thuộc diện Trung ương quản lý, hay gần đây, hàng loạt cán bộ, đảng viên bị kỷ luật do lơ là trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thậm chí là vi phạm các quy định về phòng chống dịch Covid-19 ở địa phương, trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, có thể thấy rằng, tổ chức đảng các cấp đã rất nghiêm túc trong việc thực hiện nguyên tắc nêu gương.

Ai làm tốt thì tuyên dương, ai làm chưa tốt, còn thờ ơ, đứng ngoài cuộc, để lại tiếng xấu cho Đảng, ảnh hưởng đến phong trào chung thì dứt khoát phải nhận kỷ luật Đảng. Bởi vì, việc nêu gương, nếu làm tốt từ đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp cán bộ lãnh đạo sẽ có sức lan tỏa rất lớn trong Nhân dân, huy động được ngày càng nhiều tinh thần tự giác tham gia của mọi người trong việc thực hiện chính sách pháp luật của Nhà nước, các phong trào cách mạng nhờ đó mà cũng dễ thành công. Bởi, cán bộ của Đảng nêu gương tốt thì Nhân dân sẽ thêm yêu, thêm tin mà làm theo, xã hội ngày càng có nhiều tấm gương người tốt, việc tốt.

Tại Hội nghị tổng kết 10 năm công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực sáng 30/6, theo Báo cáo của Ban Nội chính Trung ương, trong 10 năm qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã kỷ luật hơn 2.700 tổ chức đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị xử lý do tham nhũng. Hơn 170 cán bộ cấp cao diện Trung ương quản lý bị kỷ luật, trong đó có 33 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, hơn 50 sĩ quan cấp tướng.

Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng (đầu năm 2021) đến nay, 50 cán bộ diện Trung ương quản lý bị kỷ luật, trong đó có 8 ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương, 20 sĩ quan cấp tướng. Chính sự suy thoái của một bộ phận cán bộ đảng viên đã làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của Đảng và niềm tin của Nhân dân.

Nhiều đảng viên là cán bộ cấp cao bị kỷ luật như: khai trừ Đảng, cảnh cáo, cách chức, khiển trách. Ảnh: VTV

Vì vậy, trước yêu cầu, nhiệm vụ mới đang đặt ra, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng một lần nữa xác định rõ phương thức lãnh đạo của Đảng ta bằng nêu gương và đặt ra yêu cầu rất cao về trách nhiệm nêu gương của cán bộ đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo và người đứng đầu các cấp, chức vụ càng cao, càng phải gương mẫu.

Đồng thời, chú trọng công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng, kết hợp với phát huy vai trò giám sát của Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, báo chí trong việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, Quy định số 37 – QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương “Về những điều đảng viên không được làm” tiếp tục khẳng định đảng viên không được: “Phản bác, phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không thực hiện trách nhiệm nêu gương…”[6].

Điều đó cho thấy Trung ương đã nhận thấy được tầm quan trọng của việc nêu gương của cán bộ, đảng viên nhằm tăng cường, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng trong giai đoạn hiện nay, nhất là người đứng đầu càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Giải pháp để nêu gương trở thành phương thức lãnh đạo hiệu quả của Đảng

Do đó, trong thời gian tới, để nêu gương trở thành phương thức lãnh đạo hiệu quả của Đảng, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, các cấp, các ngành và mỗi cán bộ, đảng viên cần tập trung thục hiện tốt một số giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, cần phải thực hiện tốt việc tổ chức học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trong đó, cần chú trọng đến các chỉ thị, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là các quy định vế vấn đề nêu gương, nhất là Quy định 08-QĐ/TW gắn với thực hiện Chỉ thị 05 ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị và Kết luận số 01 – KL/TW ngày 18/05/2021 về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Kết luận 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"; Quy định số 37 – QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương “Về những điều đảng viên không được làm”.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng. Để mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu tổ chức, đơn vị luôn tiên phong, gương mẫu, thì vai trò của tổ chức bộ máy của Đảng là rất quan trọng trong hoạt động, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng trong thực tiễn. Vì vậy, vấn đề xây dựng, kiện toàn về phương thức lãnh đạo của các tổ chức đảng là rất cần thiết.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh khi nói về việc xây dựng tổ chức bộ máy của Đảng ta: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”.

Cần tiếp tục đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của một số loại hình tổ chức cơ sở đảng; thực hiện nghiêm quy chế làm việc của cấp ủy cơ sở. Tuy nhiên, việc kiện toàn tổ chức bộ máy của Đảng phải tuân thủ nguyên tắc thống nhất, bảo đảm đoàn kết trong nội bộ; kiện toàn theo hướng từ trên xuống một cách hiệu lực, hiệu quả; thực hiện một cách thận trọng, tránh nóng vội, rộng rãi trong quần chúng Nhân dân để huy động tối đa những cá nhân tích cực, nhiệt tình cách mạng, biết quy tụ, đoàn kết trong bộ máy của tổ chức cơ sở đảng.

Thứ ba, thực hiện nghiêm, chặt chẽ trong công tác cán bộ. Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, mọi công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ. Trong thực tiễn cách mạng Việt Nam, việc bố trí, sắp xếp cán bộ có ý nghĩa rất quan trọng, đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị cần có trách nhiệm cao trong việc đánh giá, bố trí đúng cán bộ, phù hợp với năng lực, sở trường.

Vấn đề nêu gương, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên là phụ thuộc vào tinh thần tự giác, chứ không phải gượng ép, bắt buộc. Vì vậy, trong công tác cán bộ cần tuân theo một quy trình thống nhất giữa các khâu, từ phát hiện, tuyển chọn, đào tạo đến bố trí, sử dụng theo những tiêu chí cụ thể, rõ ràng đối với mỗi cơ quan, đơn vị để lựa chọn, phát hiện được những cán bộ đủ đức, đủ tài, “vừa hồng, vừa chuyên”, ngang tầm nhiệm vụ.

Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương, Báo Nhân Dân và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” vào ngày 12/5/2022. Ảnh: THÀNH ĐẠT (Báo Nhân dân)

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; có hình thức khen thưởng và xử lý nghiêm các vi phạm trong vấn đề nêu gương. Trong những năm qua, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được tăng cường, có nhiều đổi mới, đạt nhiều kết quả quan trọng. Do đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với mọi cơ quan, đơn vị, tổ chức và mọi cán bộ, đảng viên phải thực hiện nghiêm những nội dung đã nêu trong các quy định về vấn đề nêu gương.

Bên cạnh đó, cần tập trung kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ xảy ra tiêu cực; nơi người dân có nhiều bức xúc, dư luận quan tâm; nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp, coi trọng giám sát chuyên đề; tăng cường sự phối hợp giám sát của Đảng với giám sát của Nhà nước và của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy sức mạnh tổng hợp và nâng cao hiệu lực giám sát, tránh chồng chéo, trùng lặp… sẽ góp phần cho mỗi cán bộ, đảng viên thường xuyên, tự giác trong vấn đề nêu gương. Mặt khác, cần có hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời các cơ quan, tổ chức, đơn vị và những cán bộ, đảng viên luôn tự giác, thường xuyên thực hiện vấn đề nêu gương. Đồng thời, xử lý nghiêm tập thể, cá nhân vi phạm các quy định về nêu gương để răn đe, phòng ngừa.

Thứ năm, một vấn đề cực kỳ quan trọng đó là, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ, lãnh đạo quản lý, người đứng đầu cần phải tự soi, tự sửa, “nói đi đôi với làm” về đạo đức, phong cách, tác phong, hành động để có được hình ảnh chuẩn mực trong mắt người dân là yêu cầu trước hết, nhất là đối với người cán bộ cấp cao. Do vậy, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải tích cực học tập; phải luôn có ý thức trau dồi đạo đức cách mạng, thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Mỗi cán bộ, đảng viên phải thật sự mẫu mực về đạo đức, lối sống, thẳng thắn, chân thành để nhân dân học tập và làm theo.

Mỗi cán bộ đảng viên phải biết tự rèn luyện, trau dồi đạo đức phẩm chất của người cộng sản, chống chủ nghĩa cá nhân, không cậy quyền ỷ thế, tham lam, tham nhũng; biết giữ mình trong sạch để không bị sa ngã. Đảng viên nêu gương là phải tự giác. Tự giác học tập. Tự giác thực hành. Rèn tính tự giác thông qua quá trình phấn đấu hoàn thành chức trách nhiệm vụ được giao một cách tốt nhất, vô tư nhất. Phải xác định việc tự giác nêu gương sáng của mình là để gia đình, người thân và quần chúng noi theo.

Các Mác đã từng nhấn mạnh: “Một lực lượng vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng một lực lượng vật chất, song, lý luận cũng trở thành một lực lượng vật chất khi nó xâm nhập vào trong quần chúng”. Vì vậy, khi vấn đề nêu gương trở thành việc làm thường xuyên, tự giác và là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên thì nó có tác dụng rất lớn trong việc tăng cường, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, nó trở thành sức mạnh vật chất mà không một kẻ thù nào có thể phá nổi.Tin tưởng rằng với truyền thống 92 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng ta sẽ tiếp tục lãnh đạo nhân dân ta, dân tộc ta thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành một nước phát triển có thu nhập cao như mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra, đưa đất nước vững bước đi lên Chủ nghĩa xã hội.

Tài liệu tham khảo:

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H.2011, t.1, tr.284

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.1, tr.284.

3. Lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ngày 29/07/2021.

4. Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb. CTQG, HN 2012, tr.26.

5. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.178-179.

6. Quy định số 37 – QĐ/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương “Về những điều đảng viên không được làm”.

Xây dựng Đảng ta xứng đáng "là đạo đức", "là văn minh" Ngày 17/6/2022, Đảng ủy Tổng LĐLĐ Việt Nam ban hành Công văn số 190/CV-ĐUTLĐ về việc triển khai sinh hoạt chuyên đề về "nâng cao ...

Đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, sai trái đối với Triết học Mác - Lênin Bằng nhiều hình thức, nội dung và thủ đoạn, các thế lực thù địch không ngừng xuyên tạc, phê phán Chủ nghĩa Mác - Lênin ...

Quy định mới về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm Đảng viên trong tổ chức đảng bị kỷ luật phải chịu trách nhiệm về nội dung vi phạm, hình thức kỷ luật của tổ chức ...